Usquare.brussels gaat voor een maximaal Circulaire renovatie

Van historische kazerne tot duurzame universiteitspool

Usquare.brussels transformeert de oude Fritz Toussaintkazerne in Elsene tot een open, diverse en multifunctionele wijk. De focus ligt hierbij op een duurzame ontwikkeling van de bestaande architecturale en erfgoedwaarde. De voormalige rijkswachtkazernes worden circulair opgewaardeerd tot een nieuw stedelijk gebied met een universitair, toonaangevend, duurzaam en innoverend karakter.

Renovatie kazernes van de Nationale Gendarmerie

De renovatie start met een eerste werf van zeven gebouwen aan de voorkant van de Generaal Jacqueslaan. Dit universitair centrum van 9.000 m² moet een internationale aantrekkingskracht uitstralen voor de VUB en de ULB. De voormalige rijkswachtmanege wordt omgevormd tot een 1.600 m² grote markthal voor duurzame voeding.

Het richtplan van aanleg kreeg vorm dankzij BUUR, part of Sweco. Met een goede balans tussen maximaal behoud van de intrinsieke kwaliteiten van de site en haar erfgoed, creëren ze openheid en integratie in de buurt.

Circulair materiaal(her)gebruik

Usquare.brussels is een uniek circulair renovatieproject dat tot de verbeelding spreekt. Door het maximale hergebruik van bouwmaterialen zal geen enkele baksteen verloren gaan. Muren die alsnog sneuvelen, zullen met dezelfde bakstenen heropgebouwd worden. Ook andere bouwlaagmaterialen, zoals metselwerk, radiatoren, sanitaire toestellen en parket krijgen een tweede leven.

Architecturale en structurele ingrepen aan het gebouw gebeuren met respect voor bestaande volumes, gevels en interieur. Voor de inrichting en de technische installaties wordt er maximaal gewerkt met moduleerbare en demontabele elementen. Daarnaast zet het ontwerp sterk in op het gebruik van biologische materialen, zoals schelpenkoffers voor fundering, terrazzovloeren met recup granulaten en leempleisterwanden als houtskelet voor nieuwe vleugels.

De hoge ambities van de klant op het vlak van circulariteit worden vertaald in de totale aanpak van het project. Zo wordt ook de energetische performantie van het gebouw opgewaardeerd door passieve maatregelen. De ventilatie werkt bijvoorbeeld met het warmteterugwinningsprincipe. De energie-efficiëntie wordt vergroot door warmterecuperatie van sanitair warm water, daglichtdetectie voor de verlichting en het maximaal gebruik van hernieuwbare energie voor de primaire warmtebronnen.

Op weg naar een circulaire toekomst

Het nieuwe ontwerp laat zich sterk leiden door de bestaande gebouwen en circulaire ambities. Dit bepaalt grotendeels wat er mogelijk is qua programma en lay-out. Het bestaande draagvermogen van de structuren wordt onderzocht en aanpassingen worden uitgevoerd aan lift- en trappenkernen. De tussenvolumes bevatten erfgoedwaarde en worden voorzien in houtskelet. Verblijfruimtes krijgen een demonteerbare mezzanine in houtbouw. Het principe van woonboxen wordt toegepast en nieuwe interventies zijn eenvoudig hermonteerbaar.

De globale energiestrategie van de circa twintig bestaande en toekomstige gebouwen op de site is ontwikkeld door Sweco. VK architects+engineers, part of Sweco, staat in voor de studies technieken, stabiliteit, duurzaam ontwerp en akoestiek. USquare is een praktijkvoorbeeld van hoe circulariteit vandaag in een renovatieproject gerealiseerd kan worden. Via circulaire ingrepen wordt de waardevastheid van bestaande gebouwen verhoogd en nieuwe gebouwen fungeren als de materialenbanken van morgen.